Lokatie
WOII vliegveld Maldegem
Interne nummering
Mal 19
Type structuur

Administratief gebouw en bijgebouw - Bauleitung
Toegankelijkheid

Dit gebouw alsook het vroegere bijgebouw bestaan nog altijd in privébezit. Beiden zijn ondertussen allicht wel zwaar bouwkundig gemoderniseerd zodat originele zaken wel grotendeels zullen verdwenen zijn
Routebeschrijving om deze structuur te vinden:
  • De 2e grote boogloods op Maldegem vliegveld (Mal 02) stond ooit aan de westkant in de binnenbocht waar de weg Vliegplein eveneens afbuigt in westelijke richting.
  • Het hier besproken gebouw en bijgebouw stonden juist aan de overkant van de weg, in dezelfde bocht.
Oude kaarten van toepassing voor deze structuur
  • Kaart: Oude RAF kaart daterend van 13/02/1945 (dus reeds na de bevrijding) van het vliegveld van Maldegem - Erfgoednota IOED Meetjesland.

Detail op deze kaart waarbij deze structuur terug te vinden is:

De weg van de noordkant is de huidige Sint Barbarastraat die heden overgaat voorbij het kruispunt met de Oude Gentweg en Vliegveld in de Industrielaan (knik naar rechts). Alleen was de Oude Gentweg toen nog niet echt als weg bestaande en hoogstens een kouterslag door de velden. Ook het vervolg van de huidige Industrieweg bestond zeker nog niet. Enkel de weg Vliegveld (naar rechts) bestond wel al.

De grote booghangar is te zien juist zuidoostelijk van de knik van Sint Barbarastraat naar rechts (overgang naar weg Vliegveld).

Aan de noordkant van de 2e knik staat de hier besproken gebouw en bijgebouw. Het administratieve gebouw is +/- verticaal getekend, het bijgebouw +/- horizontaal.

Oud Kadasterplan 1946 - Archief Maldegem

De loods is bovenaan links te zien. Ze werd doorstreept met een kruis omdat ze toen ook al niet meer aanwezig zou zijn geweest of zich in zeer slechte staat bevond.

De hier besproken gebouwen staan aan de overzijde van de bocht en zijn beiden omcirkeld.

Luchtfoto Google Earth waarbij op basis van een summiere kaart van het Belgische leger uit 1947 werd gepoogd het vliegveld te begrenzen op een actuele luchtfoto.

Het lichtblauwe gedeelte van de start- en landingsbanen waren verhard in beton. Het gele gedeelte was allicht wel verhard maar zeker niet volledig met beton of asfalt.

De hier gesitueerde structuren zijn volledig bovenaan te zoeken aan de kop van de bovenste getekende oranje hoofdweg tegen de noordrand van het toenmalige domein horende bij het vliegveld.
Luchtfoto's horende bij deze structuur:

Oude luchtfoto vliegveld tijdens Duitse bezetting

Dit is een luchtfoto van het vliegveld tijdens de Duitse bezetting. Hierop zijn door Geert Beelaert een aantal hier gesitueerde structuren nog aanwezig iets verduidelijkt. De 2e booghangar (Mal 02) is in dit geval in het rood omcirkeld. Ook het administratieve gebouw en bijgebouw zijn nog te zien (bovenrand zelfde rode cirkel). Je ziet ook duidelijk dat de huidige Ambachtslaan wel al bestond als allicht een onverharde wegel. Langs deze weg lag nog nauwelijks bebouwing. Ook de Industrielaan richting Krommewege bestond er zeker nog niet.

(Originele luchtfoto: Collectie Geert Beelaert)

Luchtfoto 1971 www.geopunt.be

Ruime oude luchtfoto uit 1971 van de zone waar deze structuren stonden. Er is nog een loodsenstructuur aanwezig waar deze boogloods ooit stond maar deze heeft allicht nog weinig te zien met de originele boogloods (Mal 02). Enkel het administratief gebouw en bijgebouw zijn nog identiek aanwezig.

Actuele luchtfoto anno 2023 Google Earth

Dezelfde locatie anno 2023. Heden zal er zeker niets meer zijn dat nog naar de booghangar verwijst, opnieuw enkel de Bauleitung blijft identiek qua vorm, ondertussen ook al niet meer qua uitzicht helaas.

 

Bijgewerkte luchtfoto door Geert Beelaert

Op deze luchtfoto zie je nog eens de herkenbare zaken van toen aangeduid. De nog steeds herkenbare hoeve en bijgebouwen alsook de boogloods. Iets noordwestelijk van waar ooit de boogloods stond, zou zelfs een dumpput geweest zijn van verbrand afval van het toenmalige vliegveld. (Bijgewerkte foto: Geert Beelaert)

Localisatie van de structuur bij de site
  • De structuur stond aan de noordkant van het toenmalige vliegveld.

Functie van de structuur
  • Het hoofdgebouw verticaal op de weg werd effectief nieuw gebouwd als onderdeel van het vliegveld van Maldegem. Het was dus geen bestaande hoeve.
  • Het gebouw was het administratieve centrum van het vliegveld, de Bauleitung. Het was in feite het hoofdkwartier voor alles van bouwactiviteiten om en rond het vliegveld. Hier gebeurden bijvoorbeeld de uitbetalingen van de arbeiders en dergelijke.
  • Het zeer specifieke bijgebouw (evenwijdig met de straat) was een garage voor grotere voertuigen van de mechanische hersteldienst van het vliegplein die juist zuidelijk van de grote boogloods aan de overzijde van de weg was gevestigd.
Beschrijving van de structuur
  • Het hoofdgebouw betreft een vrij grote hoeve in rechthoekige vorm met een wolfsdak.
  • De zijgevels tonen ons een gebouw met de belangrijkste ruimtes op het gelijktvloers maar er zitten en zaten ook toen zeker al gebruikte ruimtes onder het grote dak.
  • Het bijgebouw was toen een soort van garage met zeer herkenbaar 3 vrij identieke grote poorten en een 4e poort die hoger was dan de rest. Het dak was er zelfs ter plaatse voor aangepast.
  • Het zijn deze poorten die toen werden gekoppeld aan de brandweer op het vliegveld wat door die poorten zeker geloofwaardig lijkt.

Bouwplannen horende bij deze structuur:
  • Voorlopig niet gekend.
  • Het is ook niet echt gekend of de originele gebouwen bij het in gebruik nemen van het vliegveld ook hiervoor specifieke aanpassingen ondergingen.
Actuele toestand van deze structuur:
  • Beide gebouwen bestaan nog als privé-gebouwen.
  • De hoeve zelf is zeker al zwaar aangepast geweest maar vertoont nog altijd zeer veel kenmerken van het hoevegebouw toen.
  • Vergeet alvast de vele dakvensters en de enkele dakkapellen die heden te zien zijn en toen zeker niet bestonden.
  • Het bijgebouw was zeker in 2009 nog vrij identiek aanwezig.
  • Recentere beelden tonen dat het bijgebouw enkele jaren geleden omgebouwd is tot een bijkomende woning waardoor alle herkenningspunten met de mogelijke brandweerpost op het vliegveld wel degelijk verdwenen zijn.
  • Wat zeker voor beiden nog klopt, zijn de contouren van het de beide gebouwen.
Anekdotes, leuke weetjes en verhalen direct koppelbaar aan deze structuur:
  • Voorlopig geen gekend.

Foto's van deze structuur

Foto 1 januari 1945 toen het vliegveld van Duitse kant werd aangevallen - Collectie Geert Beelaert

Deze foto toont deze regio van het vliegveld van Maldegem op 1 januari 1945, toen de Deutsche Luftwaffe een van hun laatste zware aanvallen uitvoerde op onder andere het vliegveld van Maldegem dat toen al opnieuw in gebruik was door de geallieerden. (Foto: Collectie Geert Beelaert)

Dit is ongeveer hetzelfde beeld als de ergste vlammen al verdwenen zijn.

Links onder de zwarte pijl zie je de nog altijd bestaande Bauleitung (Mal 19) staan. Centraal zie je de contouren van deze 2e boogloods. Rechts nog een soort van hoevegebouw, mogelijks de hoeve-kantine (Mal 22) op het toenmalige terrein. (Foto: Collectie Geert Beelaert)

Foto van rond 2000 - Bron: Replica

Deze foto van rond 2000 toont het hoofdgebouw dat ooit de Bauleitung was van het vliegveld (Commandopost). Denk al de dakramen en de nieuwere dakkapellen weg en u krijgt allicht een vrij goed beeld van wat het tijdens WOII was.

Foto van rond 2007 - Collectie Tristan Cools

Mooi zicht op hoeve (links) en het nog intacte bijgebouw rechts.

Actuelere foto's van dezelfde locatie anno 2009 - Google Streetview

Google Streetviewbeeld van hoeve en bijgebouw.

Het bijgebouw was toen nog zeer identiek met wat het tijdens WOII moet geweest zijn. Je merkt duidelijk 3 ongeveer identieke poorten en 1 hogere poort waarbij het dak zelfs beperkt werd aangepast. Het leek dus wel een zeer logisch gebouw om ooit garage gediend te hebben voor iets grotere voertuigen. Dit klopt dan ook met de functie van bergruimte van zwaardere voertuigen van de Technische Dienst van het vliegveld.

Actuelere foto's van dezelfde locatie anno 2020 - Google Streetview

Dezelfde locatie in 2020 zoals te zien op Google Streetview. Het hoofdgebouw blijft vrij identiek terug te vinden.

Als je op dit moment het bijgebouw te zien krijgt, is er ondertussen wel heel veel gewijzigd.

De vroegere stal van de hoeve, mogelijks brandweerkazerne van het vliegveld, is totaal verbouwd tot een extra woning. De verwijzigingen naar het vroegere verleden zijn allen verdwenen. Zelfs de originele poorten zijn er bijna niet meer in terug te vinden.

Specifieke bijkomende interessante bronnen:
  • Frank Raeman Osi Msm voor details over de functie van het gebouw.